آموزش IP و Subnet Mask به زبان خیلی ساده
🔹 مقدمه
اگه تازه وارد دنیای شبکه شدی، حتماً اصطلاحاتی مثل IP Address و Subnet Mask رو زیاد شنیدی.
خیلیها فکر میکنن این مفاهیم پیچیده هستن، اما در واقع اگر یه بار درست یاد بگیری، همیشه برات روشن میمونه.
توی این مقاله قراره به سادهترین شکل ممکن بفهمیم IP و Subnet Mask چی هستن و چه نقشی در شبکه دارن.
🖥️ IP Address چیست؟
IP (Internet Protocol) یعنی «پروتکل اینترنت».
هر دستگاهی که به شبکه وصل میشه، باید یه شناسهی یکتا داشته باشه تا بتونه با بقیه ارتباط برقرار کنه — به این شناسه میگیم آدرس IP.
مثل شماره تلفن برای هر دستگاه! 📞
✳️ مثال ساده:
فرض کن توی یه ساختمان چند تا واحد وجود داره.
اگه کسی بخواد برات نامه بفرسته، باید شماره واحدت رو بدونه.
در شبکه هم هر کامپیوتر یه «شماره واحد» داره → همون IP.
🌍 انواع IP Address
دو نوع اصلی داریم:
- IPv4 (نسخه ۴) → رایجترین نوع
- IPv6 (نسخه ۶) → جدیدتر، برای رفع کمبود آدرسها
در IPv4، آدرسها به شکل چهار عدد بین 0 تا 255 نوشته میشن:
192.168.1.10
🧩 ساختار IP آدرس
IP از دو بخش تشکیل شده:
- Network ID → نشوندهندهی شبکهای که دستگاه در اون هست
- Host ID → نشوندهندهی خود دستگاه در اون شبکه
مثلاً در آدرس 192.168.1.10 ممکنه:
- Network ID =
192.168.1 - Host ID =
10
🔐 Subnet Mask چیست؟
حالا Subnet Mask چیه؟
Subnet Mask به کامپیوتر میگه کدوم بخش از IP مربوط به شبکه است و کدوم بخش مربوط به دستگاه.
مثلاً:
IP: 192.168.1.10
Subnet Mask: 255.255.255.0
عدد 255 یعنی اون قسمت مربوط به شبکه است، و 0 یعنی مربوط به دستگاهها.
در این مثال:
- Network ID → 192.168.1
- Host ID → .10
🔢 چند مثال برای درک بهتر
| IP Address | Subnet Mask | Network ID | Host ID |
|---|---|---|---|
| 192.168.1.10 | 255.255.255.0 | 192.168.1 | .10 |
| 10.0.0.5 | 255.0.0.0 | 10 | .0.0.5 |
| 172.16.5.20 | 255.255.0.0 | 172.16 | .5.20 |
💡 نکته طلایی: IPهای خصوصی و عمومی
IPها دو نوع هستن:
- Private (خصوصی) → برای شبکههای داخلی مثل مودم، شرکت یا دانشگاه
- Public (عمومی) → برای اتصال مستقیم به اینترنت
محدوده IPهای خصوصی:
- 10.0.0.0 تا 10.255.255.255
- 172.16.0.0 تا 172.31.255.255
- 192.168.0.0 تا 192.168.255.255
🧮 Subnet Mask به صورت CIDR
گاهی به جای نوشتن کامل Subnet Mask، از فرم خلاصهشده استفاده میکنن:
192.168.1.10/24
اون عدد /24 یعنی 24 بیت اول مربوط به شبکه است (معادل 255.255.255.0).
🧭 جمعبندی
- IP مثل شماره تلفن هر دستگاه در شبکه است.
- Subnet Mask به ما کمک میکنه بفهمیم کدوم قسمت از IP مربوط به شبکه و کدوم مربوط به دستگاهه.
- فهم درست این دو مفهوم پایهی یادگیری شبکه است — بدون اون نمیتونی ادامه مسیر مثل Routing یا VLAN رو درست درک کنی.
❓پرسشهای متداول (FAQ)
۱. تفاوت IP و MAC چیه؟
IP قابل تغییره و مربوط به نرمافزاره؛ MAC ثابت و مربوط به سختافزار کارت شبکه است.
۲. اگه دو دستگاه IP یکسان داشته باشن چی میشه؟
تداخل به وجود میاد و ارتباط هر دو دستگاه مختل میشه (IP Conflict).
۳. چطوری IP سیستم خودم رو ببینم؟
در ویندوز دستور ipconfig و در لینوکس ifconfig رو بزنید.
در این مقاله با مفاهیم پایهای IP و Subnet Mask آشنا شدیم. برای یادگیری عمیقتر و اجرای عملی مباحث شبکه، میتونی در دوره جامع آموزش شبکه ما شرکت کنی و مهارت خودت رو تا سطح حرفهای ارتقا بدی.
🎓 مشاهده جزئیات دوره آموزشی شبکه
دیدگاهتان را بنویسید